Η ποιότητα της διατροφής των παιδιών στη σημερινή εποχή

Η κατανάλωση φρούτων και λαχανικών και η υιοθέτηση μίας «μεσογειακού» τύπου δίαιτας έχει συσχετιστεί με την ανάπτυξη των παιδιών αλλά και με την μακροχρόνια υγεία τους. Οι διατροφικές συστάσεις παγκοσμίως περιλαμβάνουν άφθονα φρούτα και λαχανικά, δημητριακά, όσπρια, γαλακτοκομικά και ψάρια. Ωστόσο, στην Ελλάδα και στον κόσμο τα παιδιά και οι έφηβοι δεν καταναλώνουν τις συνιστώμενες ποσότητες.

Στην Ελλάδα η διατροφή των παιδιών προσχολικής ηλικίας είναι χαμηλής ποιότητας. Σύμφωνα με επιδημιολογική μελέτη το 80% των παιδιών έχουν κακής ποιότητας διατροφή, ενώ μόλις το 0,4% παρουσιάζεται να έχει μια ισορροπημένη δίαιτα. Έρευνες αναφέρονται στην μικρή ποικιλία των τροφίμων και την κατανάλωση τροφών με μεγαλύτερη συνολική ενέργεια αλλά λιγότερα θρεπτικά συστατικά όπως τα αναψυκτικά. Αξίζει να σημειωθεί ότι για τα μακροθρεπτικά συστατικά, το λίπος και οι υδατάνθρακες είναι οι κύριες πηγές ενέργειας, ενώ οι πρωτεΐνες λαμβάνονται λιγότερο στο ημερήσιο διαιτολόγιο. Στα παιδιά με μεγαλύτερο βάρος από το φυσιολογικό είναι αυξημένη η κατανάλωση λίπους και πρωτεϊνών. Όσον αφορά τα μικροθρεπτικά συστατικά αναφέρεται ότι η διατροφή των παιδιών είναι ανεπαρκής στη νιασίνη, τη βιταμίνη Ε και το φυλλικό οξύ, ενώ αυξημένα είναι τα επίπεδα πρόσληψης σε ψευδάργυρο και χαλκό.

 Επιπλέον, παρατηρούμε οι μητέρες έχουν λάθος αντίληψη για την διατροφή των παιδιών τους και για το βάρος τους. Συνήθως υπερεκτιμούν την ποιότητα της διατροφής όταν είναι πολύ υψηλή η ενεργειακή πρόσληψη. Ακόμη, πολλές μητέρες χαρακτηρίζουν το βάρος των παιδιών τους χαμηλότερο από το πραγματικό. Παράγοντες που επηρεάζουν θετικά την ανάπτυξη υγιεινών διατροφικών συμπεριφορών είναι η σωματική δραστηριότητα, η μόνιμη διαμονή σε αγροτικές περιοχές ή μικρές πόλεις και το υψηλότερο μορφωτικό επίπεδο της μητέρας.

Παρόμοια αποτελέσματα ερευνών παρουσιάζονται και σε άλλες χώρες, δηλαδή ανεπαρκής πρόσληψη θρεπτικών συστατικών. Για παράδειγμα, αναφέρεται ότι στις Ηνωμένες Πολιτείες η κατανάλωση γάλακτος είναι πολύ χαμηλή στα παιδιά, ενώ το μεγαλύτερο ποσοστό καταναλώνει κάποιου είδους γλυκού αφεψήματος, επιδόρπιο γλυκό ή αλμυρό σνακ καθημερινά.

Συμπερασματικά, οι γονείς θα πρέπει να ενθαρρύνουν τα μικρά παιδιά να καταναλώνουν φρούτα, λαχανικά, δημητριακά ολικής άλεσης, γαλακτοκομικά προϊόντα χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά και περισσότερα υγιέστερα λίπη. Εκτός αυτού, θα είναι ευεργετικό για την υγεία των παιδιών να περιορίσουν την κατανάλωση τροφών και ποτών χαμηλής θρεπτικής αξίας και υψηλής ενεργειακής πυκνότητας. Τέλος, έχει ιδιαίτερη σημασία οι μητέρες να έχουν αντικειμενική εικόνα σώματος των παιδιών, θα μπορούσε να βοηθήσει στην έγκαιρη πρόληψη του βάρους και της παχυσαρκίας.

Βιβλιογραφία

1.      Position of the American Dietetic Association, “Nutrition Guidance for Healthy Children Ages 2 to 11 Years”, Journal of the American Dietetic Association, 2008. (108)6: 1038-1047

2.      Kranz S, Hartman T, Siega-riz AM and Herring AA,  “A Diet Quality Index for American Preschoolers Based on Current Dietary Intake Recommendations and on Indicator of Energy Balance”, Journal of the American Dietetic Association, 2006. 106(10): 1594-1604

3.      Guenther PM, Dodd KW, Reedy J, Krebs- smith SM,  “Most Americans Eat Much Less than Recommended Amounts of Fruits and Vegetables”, Journal of the American Dietetic Association, 2006. 106(9): 1371-1379

4.      Manios Y, Kourlaba G, Kondaki K, Grammatikaki E, Birbilis M, Oikonomou E and Roma- Giannikou E, “Diet Quality of Preschoolers in Greece Based on the Healthy Eating Index: The GENESIS Study”, Journal of the American Dietetic Association, 2009. 109(4): 616-623

5.      Kourlaba G, Kondaki K, Grammatikaki E, Roma- Giannikou E and Manios Y, “Diet Quality of Preschooler Children and Maternal Perceptions/ Misperceptions: The GENESIS Study”, Public Health, 2009. 123:738-742

6.      Manios Y, Kondaki K, Kourlaba G, Vasilopoulou E and Grammatikaki E, “Maternal Perceptions of their Child’s Weight Status: The GENESIS Study”, Public Health Nutrition, 2008. 12(8): 1099-1105

7.      Manios Y, Grammatikaki E, Papoutsou S, Liarigkovinos T, Kondaki K and Moschonis G, “Nutrient Intakes of Toodlers and Preschoolers in Greece : The GENESIS Study”, Journal of the American Dietetic Association, 2008. 108(2): 357- 361